Ads 468x60px

.

Thứ Bảy, 18 tháng 8, 2012

Trần Thiện, Lê Văn Hà



Mời nghe đọc
Mời nghe đọc tại - Internet Archive
Diễn đọc: 1. Hồng Ngọc

Mời đọc Bản đánh máy

Trần Thiện, Lê Văn Hà

Nguyễn Công Hoan


Trần Thiện và Lê Văn Hà là hai tay ra ứng cử dân biểu khóa này ở hạt tôi. Bởi hai người cùng giầu, cho nên tranh nhau rất kịch liệt.

Ông Thiện chê ông Hà vô học.

Ông Hà bảo ông Thiện dốt.

Ông Thiện khoe mình làm phó tổng, được từ dịch, có phẩm hàm, rất trung thành với hai chính phủ.

Ông Hà nói, mình tuy trước chỉ làm có lý trưởng, nhưng được thưởng thụ cửu phẩm văn giai (có ý ám chỉ ông Thiện thi trượt Sơ học yếu lược cùng năm với mình).

Ông Thiện viện năm mươi bẩy tuổi của mình ra để bảo đảm cho sự lịch duyệt và mỉa những người coi ghế nghị viện như bước danh lợi, chẳng hiểu việc dân việc nước là gì.

Ông Hà dẫn câu "lão ô bách tuế bất như phượng hoàng sơ sinh" ra, để cãi cho sự kém tuổi của mình, ông lại thêm rằng tuổi năm mươi là tuổi của người không nghễnh ngãng, không già yếu. Ông cũng mạt sát hạng lợi dụng việc dân việc nước để mưu danh lợi riêng.

Cử tri, mấy hôm ấy, đinh tai nhức đầu về những lời hai bên bôi bác nhau. Mà họ cũng loạn óc, không biết ai là người có cái mặt không nhọ để xứng đáng thay cho cái mặt còn trắng tinh của mình nữa.

Người ta chép miệng, than:

- Hoài của, khóa trước cụ Nghị Lại ra, còn có thể thống hơn thế này nhiều. Năm nay cụ ấy không ra cho!

Nhưng có người cãi ngay:

- Hơi đâu cụ ấy tranh nhau, vì có được, bất quá cũng vẫn chỉ là ông Nghị.

Người ta phân vân cho đến khi... hết phân vân. Nghĩa là đến khi ngã ngũ ra là, hoặc được ông Thiện, hoặc được ông Hà mời đến, nhốt vào trong nhà giấu biệt phiếu bầu và thẻ, và đằng đẵng mấy hôm cho ăn uống, hát xướng, hút xách, bạc bài, tiêu tiền vô tội vạ, và "đi sau" cũng có người kèm bên để canh.

Lúc bấy giờ thì người ta mới định được là ông nào tử tế và hết sức với "khổ chủ" để nói xấu bên kia bằng những câu rất vô ý.

Tài hóa có dịp được lưu thông. Lợn bò có dịp được chết. Và vô số hạng người có dịp được no lây.

Nửa đêm, trước khi đi ngủ để lấy sức, cử tri nói nhỏ với nhau:

- Găng lắm. Thế nào cũng phải bầu lại. Bọn ta còn được trọng đãi.

Cũng lúc ấy, ông Thiện hội họp bộ tham mưu, lo lắng hỏi:

- Các ông thử tính xem, liệu kết quả ra sao?

- Tôi không rõ bên kia họ còn có cách nào kín đáo để giấu người chỗ nào hay không chứ cứ như chúng tôi dò, thì bên ta thế nào cũng thắng phiếu.

Nhưng ông Hà chẳng kém vẻ băn khoăn, nói với các người giúp việc:

- Không khéo thì thua mất.

- Ông cứ tin ở chúng tôi, ba trăm người của ta, bỏ rẻ có mười người "phản thùng", cũng còn hơn bên kia những mười bẩy phiếu. Bên ấy giữ được hao nhiêu người, chúng tôi biết cả rồi.

Như cuộc đánh bạc, càng về khuya càng đánh to, lá phiếu càng đến giờ cuối cùng càng đắt. Nó đi từ một đồng, hai đồng, đến năm đồng, rồi mười đồng, hai mươi đồng và sau hết có bốn mươi phiếu phải mua mỗi phiếu bốn chục.

Bà Thiện tính phác ra, từ nọ đến nay, phí tổn cả thảy kém hai trăm đầy bảy nghìn. Bà Hà trợn mắt, lắc đầu với con số sáu nghìn tám.

Ngay từ sáng sớm, các cử tri đã bị lèn lên ô tô, ngồi chật cứng, không cựa được. Cứ mười bốn người An Nam ngồi gọn vào chuyến xe tám chỗ của tây cũng vừa.

Chiếc xe chạy trên đường đất mà không nẩy lên được. Nó hét còi váng vít và tung bụi một cách hùng hồn. Rồi nhả người ra trước cổng huyện.

Mười bốn cụ.

Mười bốn cụ.

Mười bốn cụ.

Hết lượt này đến lượt khác, cụ nào cụ nấy phè phỡn, mặt đỏ gay; tay phe phẩy quạt, như thể lúc bấy giờ mới biết quý cái tự do.

Bộ tham mưu của hai nhà tranh cử nhanh nhẹn đi đi lại lại giữ dịt lấy quân minh. Túi anh nào anh nấy đầy phè những giấy bạc để hòng may còn gạ được cử tri trung lập nào chăng.

Bọn người giác ngộ này, họ tính ra còn đến hơn trăm nữa. Họ cố tấn công, dồn đánh một trận cuối cùng, cho nên địch phải cởi giáp lai hàng, trơ thân cụ còn là anh phó tổng dốt, hoặc anh lý trưởng vô học.

Sân công đường biến thành cái chợ buôn người. Người ta nói chuyện vì ộp, chân giẫm lên bồn cảnh và buồn tay bứt hoa ngửi chơi rồi vứt đi. Ai cũng tranh vào bỏ xong lá phiếu để được về sớm. Nhưng đông quá.

Trong buồng giữa công đường, một cậu lính lệ nghiêm trang cầm chiếc quạt lông thong thả phẩy vào lưng ông chủ tịch. Quan phụ mẫu ngồi cầm kéo cắt góc phiếu bầu. Ông thừa phái xem thẻ và tên cử tri trong phiếu.

Một người khúm núm vào, giơ hai tay lên đầu, uốn lưng vái một cái, run run dâng cái phiếu đỏ, cái thẻ vàng, và cái giấy trắng gập tư, rồi khoanh tay đứng đợi. Một lát, cử tri lại giơ hai tay ra nâng lấy phiếu và thẻ, vái một cái dài, rồi giật lùi bước ra.

Mỗi khi làm xong bổn phận người công dân như thế, người ta như đã trả xong được món nợ. Quạt. Cười. Nói. Và đi về.

Tám giờ. Chín giờ. Mười giờ. Mười một giờ. Sân công đường chưa lúc nào kém vẻ tấp nập.

Tham mưu bên ông Thiện lẩm bẩm tính và hớn hở nói:

- Trăm mười người, mà đã chín mươi người về ta.

Tham mưu nên ông Hà tủm tỉm ghé vào tai nhau nói thầm:

- Cứ để người bên kia vào trước đi. Ở nhà còn găm khối, đã thả ra hết đâu.

Kết cục cuộc bút chiến về văn chương, ít ra cũng lòi ra một anh dốt, thì kết cục cuộc bỏ tiền tranh nhau công danh, hà tiện ra cũng có một anh dại như bò.

Mà anh nhà văn hay anh hiếu danh cũng vậy, hễ biết mình gần thua là đâm ra phá bĩnh.

Không được ăn thì đạp đổ. Chứ đố bên nào chịu bên nào.

Từ một giờ trở đi, số phiếu vẫn đuổi theo nhau, lúc bên này hơn vài lá, lúc bên kia hơn vài lá.

Bộ tham mưu ông Thiện rỉ tai nói nhỏ cùng nhau.

Bộ tham mưu ông Hà cùng gọi nhau ra chỗ vắng để bàn việc.

Rồi cuộc chiến tranh bắt đầu dữ dội.

Một người chẳng biết có hiểu pháp luật hay không, reo bằng tiếng to như tiếng bom:

- Một phiếu bỏ cho ông Hà, bốn chục.

Rồi người ta quây xúm quanh một cử tri trung lập để diễn thuyết như súng liên thanh và giúi tiền giúi phiếu bầu vào tay, chẳng biết rồi chính tờ thiếu ấy có chui vào hòm hay tờ khác.

Rồi người ta lập đội du kích, nghĩ mưu làm cho bên địch hớ hênh, bèn chạy sang cướp lấy vài người giúi thoát các giấy cần dùng vào túi, và đẩy xổ vào buồng bầu. Lối ấy có công hiệu đến ba lần, bên ông Thiện mới biết.

Tham mưu ông Thiện cử đại đội ra để tổng công kích:

- Được, vỏ quýt dày đã có móng tay nhọn. Hòm ảnh của anh tốt đấy chứ.

- Tốt.

- Còn phim không?

- Còn.

- Được, anh theo tôi. Bấm cho nhanh nhé.

Rồi không hiểu họ điên hay sao, họ đổ bộ sang bên phe ông Hà. Nhưng đích họ không điên, vì lạ quá, túi anh nào cũng có vừa giấy bạc vừa giấy trắng in ba chữ Lê Văn Hà sẵn và đằng sau, có một vết mực thực chấm thực to.

Họ đến gần người định bầu cho ông bà, mắt lấm la lấm lét, vừa nói thầm, vừa đưa hai tờ giấy bạc:

- Ông làm ơn bầu cho ông Hà.

Thực thà, ông cử tri nói:

- Được mà, có tiền rồi mà.

- Không ông cứ cầm nữa lấy.

Ai dại gì đi chối món ăn. Và cố nhiên không phải thuốc độc hoặc hơi ngạt. Cử tri giơ tay cầm tiền và phiếu.

Khi biết đích là trong tờ phiếu trắng có tên ông Hà, bọn tham mưu ông Hà rúc rích cười, và chửi thầm mãi ông Thiện dùng phải lũ phản chủ.

Họ phản chủ như thế đến hơn bốn chục lần.

Và trong lúc ấy, chiếc hòm ảnh cứ đi tầu ngầm bấm tanh tách đến mười lượt.

Rồi quãng hai giờ chiều, ông chủ tịch bắt quả tang một người đang công nhiên đưa tiền cho một cử tri để bán phiếu. Mở lá phiếu. gấp tư, ông thấy tên Lê Văn Hà.

Người bán phiếu bị bắt.

Ông Lê Văn Hà như từ trên tầu bay rơi xuống đất, nhất định không nhận đó là người của mình.

Người bán phiếu bị khám túi: Còn rất nhiều tiền và giấy có in tên ông Hà.

Có người đứng cạnh, tố giác:

- Thưa quan lớn, phiếu nào đằng sau cũng đánh dấu một nét chấm bằng mực.

Ông Thiện gãy tai, khúm núm, bắn một phát đạn cuối cùng:

- Bẩm lạy quan lớn, tên này bán phiếu cho rất nhiều người, con đã chụp được mười chiếc ảnh để làm tang chứng. Xin quan lớn ghi vào biên bản, để con làm đơn khiếu nại sau.

Rồi chẳng những người ta vớ được có một người ấy, năm sáu người nữa cũng hớ hênh thế nào đến nỗi bị tóm cả.

Ông Hà không nhận, cãi rằng chính là người của ông Thiện phản ông. Song, những người bị bắt thì khai đích là bộ tham mưu của ông Hà. Thật là một việc rất dễ hiểu và khó xử.

Bởi có việc gian lận này, cho nên hạt tôi có cuộc bầu lại nghị viên và tin ấy rất đáng mừng cho các cử tri còn được dịp ăn uống, hát xướng, hút xách, bạc bài, tiêu tiền vô tội vạ...




20-8-1938


Mời Đọc/Lấy về Bản chụp dạng PDF
Trong Nguyễn Công Hoan - Truyện Ngắn Chọn Lọc - (NXB Hội Nhà Văn 2005 - Trọn Bộ 2 Tập)


Tham khảo: Các bài viết liên quan


0 comments:

Đăng nhận xét

[im]your image url..[/im]
[youtube]your video url..[/youtube]
[si="10"]your text[/si]
[co="red"]your text[/co]
〈div style=""〉 TEXT〈/div〉